كپچا چيست؟

تمامي كاربران در هنگام ورود و يا ثبت نام در يك وب سايت، شركت در نظرسنجي‌هاي آنلاين و يا حتي در صفحه پرداخت با كپچا (CAPTCHA) مواجه . اما كپچا چيست و چه كاربردي دارد؟ كپچا نوعي سيستم پاسخ به يك چالش يا پرسش توسط كاربر است كه با هدف تشخيص و متمايز ساختن انسان از ربات در فضاي وب طراحي مي‌شود. حتما تا كنون براي شما نيز پيش آمده است كه در هنگام ورود به يك صفحه با تست‌هايي همچون وارد كردن اعداد و حروف موجود در كادر، انتخاب تصاوير داراي يك شي مشخص (همچون چراغ راهنمايي رانندگي و يا خطوط عابر پياده) و يا كليك بر روي گزينه I'm not a robot رو به رو شده باشيد. اين تست‌ها همان كپچا هستند كه با هدف افزايش امنيت وب سايت‌ها و جلوگيري از ورود ربات‌هاي مخرب به آنها طراحي مي‌شوند.

هكرها و مجرمان سايبري با طراحي ربات‌هاي خرابكار به دنبال روش‌هايي براي دسترسي به صفحات وب سايت‌ها، پايگاه‌هاي اطلاعاتي و سرقت داده‌هاي مهم آنها هستند. جالب است بدانيد كه ربات‌ها بيش از 40 درصد از ترافيك آنلاين را تشكيل مي‌دهند. هر وب سايتي مي‌تواند هدف حملات بي رحمانه، كلاهبرداري تبليغات ديجيتال، تقلب در تراكنش‌ها و جمع آوري اطلاعات شخصي از طريق ربات‌هاي مخرب باشد. CAPTCHA ها براي افزايش امنيت و محافظت از وب سايت‌ها در برابر ربات‌هاي مخرب طراحي شده‌اند. كپچاها داراي انواع مختلفي هستند كه با استفاده از آنها مي‌توانيد تا حد زيادي از ورود ربات‌ها به سايت خود جلوگيري نماييد. در ادامه اين مطلب از وبكده موضوع كپچا چيست را به طور كامل مورد بررسي قرار مي‌دهيم و شما را انواع كپچا نيز آشنا خواهيم كرد. با ما همراه باشيد.

براي طراحي سايت فروشگاهي با امنيت بالا با متخصصان وبكده در تماس باشيد.

كپچا چيست و چه زماني از CAPTCHA استفاده كنيم؟

كلمه كپچا يا CAPTCHA مخفف عبارت Completely Automated Public Turing Test to Tell Computers and Humans Apart بوده و به معناي آزمون همگاني كاملا خودكار شده تورينگ جهت مجزا ساختن انسان و رايانه است. كپچا در واقع نوعي آزمون امنيتي «چالش-پاسخ» است كه وب سايت‌ها از آن براي تشخيص سريع كاربران واقعي وب (انسان‌ها) از ربات‌ها استفاده مي‌كنند. ساده‌ترين نوع كپچا همان اعداد و حروفي هستند كه در قالب يك تصوير كوچك به كاربران نمايش داده مي‌شوند و آنها نيز به منظور اثبات هويت انساني خود بايد هرآنچه را كه در تصوير مشاهده مي‌كنند به صورت دقيق در كادر موجود تايپ كنند تا احراز هويت حقيقي و ربات نبودن آنها به سيستم ثابت شود.

اما چه زماني از CAPTCHA استفاده كنيم تا از ورود ربات‌هاي مخرب به وب سايت خود جلوگيري به عمل آوريم؟ استفاده از كپچا در بخش‌هايي همچون ثبت نظرات كاربران به منظور جلوگيري از درج نظرات اسپم و غيرواقعي، عضويت و ايجاد حساب كاربري در سايت، ورود به سيستم و نظرسنجي‌هاي آنلاين به افزايش امنيت وب سايت شما كمك كرده و از دسترسي ربات‌هاي مخرب طراحي شده توسط هكرها به داده‌هاي مهم جلوگيري خواهد كرد.

بيشتر بخوانيد: خدمات سئو

كپچا چگونه كار مي كند؟

سوالي كه اكنون ممكن است برايتان پيش آمده باشد اين است كه كپچا چگونه كار مي كند؟ CAPTCHA هاي كلاسيك به عنوان رايج‌ترين نوع كپچا شناخته مي‌شوند و همچنان در برخي از وب سايت‌ها مورد استفاده قرار مي‌گيرند كه شامل درخواست از كاربران براي شناسايي حروف است. در اين مدل كپچا، شكل ظاهري حروف را از حالت استاندارد خود خارج كرده و آنها را به يكديگر مي‌چسبانند تا تشخيص آنها براي ربات‌ها دشوار باشد. كاربران بايد حروف ارائه شده در باكس را به درستي در بخش موردنظر تايپ و ارسال كنند. اگر حروف وارد شده با حروف تصوير مطابقت نداشته باشند، از كاربران خواسته مي‌شود تا مجددا اين كار را انجام دهند. استفاده از چنين تست‌هايي در صفحات ورود (Login)، فرم‌هاي ثبت نام حساب كاربري، نظرسنجي‌هاي آنلاين و صفحات پرداخت تجارت الكترونيك رايج است.

هدف اصلي از ايجاد كپچا اين است كه يك برنامه كامپيوتري مانند يك ربات قادر به تفسير حروف بهم چسبيده نيست؛ در حالي كه كاربران حقيقي كه به مشاهده و تفسير حروف در انواع زمينه‌ها و فونت‌هاي مختلف عادت دارند و شناسايي آنها كار چندان دشواري نخواهد بود. به نظر شما كپچا چگونه امنيت سايت را حفظ مي كند؟ ربات‌ها در هنگام مواجه با كپچا مي‌توانند حروف را به صورت تصادفي در كادر وارد كنند كه از لحاظ آماري احتمال موفقيت آنها در اين آزمون بعيد است. بنابراين ربات‌ها در اين آزمون مردود شده و از تعامل آنها با وب ‌سايت يا برنامه موردنظر جلوگيري به عمل مي‌آيد؛ در حالي كه انسان‌ها به راحتي از پس تشخيص آنها برمي‌آيند.

انواع كپچا

كپچاها داراي انواع مختلفي هستند كه هر وب سايت بر اساس ميزان حساسيت خود جهت بررسي و ارزيابي ورود كاربران مي‌تواند از آنها استفاده كند. رايج‌ترين انواع كپچا شامل:

كپچا رياضي

حل مسائل ساده رياضي از جمله جمع و تفريق اعداد همچون 5 + 3 يكي از محبوب‌ترين مكانيسم‌هاي CAPTCHA است؛ زيرا ربات‌ها قادر به حل و پاسخگويي چنين سوالات مرتبط با منطق انساني نيستند و در نتيجه در اين آزمون مردود خواهند شد. كپچا حل مسائل رياضي معمولا در وب سايت‌هاي وردپرس يا HTML اجرا مي‌شود.

چه زماني از CAPTCHA استفاده كنيم

كپچا حروف و اعداد

كپچا حرف و اعداد به عنوان رايج‌ترين نوع CAPTCHA شناخته مي‌شود و هر كاربر ممكن است حداقل يك بار در طول روز آن را در سايت‌هاي مختلف مشاهده كند. اين نوع كپچا از شما مي‌خواهد تا حروف و يا اعداد نمايش داده شده بر روي صفحه را در كادر تايپ كنيد. اين نوع كپچا گاهي اوقات ممكن است تركيبي از حروف و اعداد و يا اعمال يك خط اضافه بر روي آنها نيز باشد تا رمزگشايي و درجه سختي آزمون براي ربات‌ها افزايش دهد. كپچا حروف و اعداد اغلب مبتني بر صوت نيز هستند؛ زيرا براي افرادي كه از لحاظ بصري داراي مشكل‌اند، كاربر پسندتر است.

كپچا تصوير

كپچا تصوير نيز مدل پركاربرد ديگري از CAPTCHA است كه مبتني بر تصوير و طرح سوال است. به عنوان مثال ممكن است مجموعه‌اي از تصاوير به كاربران نمايش داده شوند و از آنها خواسته شود تا تمامي تصاويري كه داراي يك شي خاص همچون اتومبيل، اتوبوس و يا تابلوهاي خيابان هستند را پيدا و بر روي آنها كليك كنند. انجام اين آزمون كپچا نيز براي ربات‌ها دشوار است و استفاده از آن موجب افزايش امنيت وب سايت شما خواهد شد.

ساير اشكال و انواع كپچا شامل:

كپچا سه بعدي: اين مدل كپچا از كاربر درخواست مي‌كند تا تصاوير سه بعدي را تشخيص و انتخاب كند.

كپچا من ربات نيستم: اين كپچا از كاربر درخواست مي‌كند تا گزينه I am not a robot را انتخاب كرده و بر روي گزينه كنار آن كليك نمايد.

كپچا بازاريابي: اين مدل كپچا نيز از كاربر مي‌خواهد تا يك كلمه و يا عبارت خاص و مرتبط با اسپانسر برند موردنظر را در كادر تايپ كند.

كاربرد كپچا چيست؟

برخي از كاربران گمان مي‌كنند كه تايپ كردن اعداد، حروف و يا پيدا كردن تصاوير خواسته شده در يك كادر از آنها كار بيهوده و وقت گيري جهت اثبات عدم ربات بودن آنها به يك وب سايت است. در حالي كه چنين نيست و استفاده از كپچا در وب سايت‌ها بسيار مفيد است و كاربردهاي مختلفي دارد كه چندين مورد از مهم‌ترين آنها شامل:

جلوگيري از درج نظر از سوي اسپم‌هاي مخرب: استفاده از كپچا موجب افزايش تعداد نظرات واقعي كاربران حقيقي شده و در نتيجه وب سايت شما به صورت ارگانيك ارتقا پيدا خواهد كرد

جلوگيري از كليك فرم‌هاي جعلي: اين امر در مواردي مفيد است كه چندين ربات، فرم‌هاي آنلاين را ربوده و جزئيات جعلي يا اسپم را در آنها درج و ارائه مي دهند. در اين موقعيت استفاده از كپچا بسيار مفيد است و اين مشكل را برطرف خواهد كرد.

عملكرد CAPTCHA بر اساس آزمون تورينگ (Turing): اين تست بر اساس تشخيص درك، منطق و توانايي پاسخگويي كاربر قادر به تشخيص ربات‌ها از انسان‌ها است. معمولا انسان‌ها در تست‌هاي CAPTCHA درصد قبولي بالاتري دارند، اما با رشد استراتژي‌هاي مقاومت ربات‌ها، گاهي اوقات تست‌هاي كپچا توسط ربات‌ها نيز انجام مي‌شوند. با اين حال، صنعت نرم افزار در حال تلاش براي رفع همين مشكل است.

مزايا و معايب استفاده از كپچا چيست؟

كپچا نيز مانند هر ابزار ديگري داراي مزايا و معايب خاصي است كه پيش از بكارگيري آن در سايت خود بايد از آنها مطلع باشيد. به نظر شما مزايا و معايب كپچا چيست و استفاده از اين تست تا چه اندازه به امنيت وب سايت شما كمك خواهد كرد؟ برخي از مهم‌ترين مزاياي كپچا شامل:

افزايش امنيت سايت

كاهش حجم اسپم‌ها

مسدودسازي افزايش خودكار استفاده از خدمات سايت

ايمن‌تر ساختن فعاليت در وب

ايجاد تمايز ميان انسان و كامپيوتر

جلوگيري و محدود ساختن ثبت نام و ايجاد حساب كاربري جعلي

حفظ اطلاعات دقيق كاربر

راه اندازي ساده و آسان در وب سايت‌ها

معايب استفاده از كپچا نيز شامل:

عدم راه اندازي صحيح در برخي مرورگرها

دشواري اجراي آن براي برخي كاربران

ايجاد چالش براي افراد كم بينا و يا داراي معلوليت

كپچاها بي خطا نيستند و تنها قادر به مسدود كردن اسپم‌ها هستند

مشاهده كپچا و اجراي آزمون آن ممكن براي برخي كاربران آزاردهنده و وقت گير باشد

امكان كاهش ترافيك وب سايت؛ زيرا انجام تست‌هاي كپچا براي برخي كاربران دشوار است

به طور كلي استفاده از كپچا موجب افزايش امنيت وب سايت و جلوگيري از ورود ربات‌هاي مخرب به آن خواهد شد. اما در اين ميان مواجه با كپچا و انجام تست‌هاي آن ممكن است براي برخي كاربران خوشايند نباشد و تجربه منفي را در هنگام بازديد از سايت شما براي آنان رقم بزند.

reCAPTCHA چيست؟

حال كه دانستيد كپچا چيست و چه كاربردي دارد، بهتر است با مفهوم ري كپچا (reCAPTCHA) و سازوكار آن نيز آشنا شويد. reCAPTCHA يك سرويس رايگان ارائه شده توسط گوگل است كه در واقع نسخه پيشرفته و جايگزين كپچا سنتي بوده و هدف آن مشابه كپچا است اما آزمون‌هاي تورينگ دشوارتري را جهت تشخيص انسان از ربات ارائه مي‌دهد.

در فرآيند تاييد هويت انساني كاربران توسط reCAPTCHA از هوش مصنوعي (AI) جهت تشخيص رفتار انساني استفاده مي‌شود؛ زيرا ربات‌ها قادر به انجام آن نيستند. اين آزمون‌ها بايد به گونه‌اي طراحي شوند كه توسط هر كاربر حقيقي و فارق از سن، جنسيت و يا ميزان تحصيلات قابل انجام باشد. ReCAPTCHA داراي سه نسخه مختلف است كه نسخه اول آن در سال 2018 متوقف شد و در حال حاضر نسخه دو و سه آن توسط وب سايت‌ها مورد استفاده قرار مي‌گيرد.

reCAPTCHA چيست؟

ReCAPTACH 2

ري كپچا نسخه دو از تست تشخيص تصوير جهت افزايش امنيت سايت استفاده مي‌كند؛ يعني كاربران بايد تصاويري را كه حاوي اشياء خاصي همچون مانند حيوانات، درختان، علائم جاده يا پل هستند را شناسايي كرده و بر روي آنها كليك كنند. انجام اين تست براي كاربران واقعي به راحتي قابل انجام است اما براي ربات‌ها بسيار دشوار و بعضا غيرممكن خواهد بود.

ReCAPTCHA 3

ري كپچا نسخه سه از يك الگوريتم پيشرفته تجزيه و تحليل ريسك استفاده مي‌كند كه مدت زمان خاصي را براي وارد كردن اطلاعات خواسته شده توسط كاربران در نظر مي‌گيرد. شركت گوگل به منظور جلوگيري از هك شدن اين آزمون، جزئيات زيادي درباره نحوه عملكرد الگوريتم آن ارائه نداده است.

بهترين افزونه هاي CAPTCHA وردپرس

براي افزودن كپچا به وب سايت‌هاي وردپرسي، افزونه‌هاي مختلفي وجود دارد كه با استفاده از آنها به راحتي مي‌توانيد به بخش‌هاي مختلف سايت خود از جمله صفحه ورود به حساب كاربري، بخش نظرات و يا فرم ثبت نام، CAPTCHA اضافه كنيد. در اين بخش چندين افزونه CAPTCHA وردپرس 2023 را به شما معرفي مي‌كنيم:

بيشتر بخوانيد: آموزش بيست ترفند افزايش امنيت وردپرس

Google Captcha

افزونه Google Captcha يكي از بهترين افزونه هاي CAPTCHA وردپرس است كه استفاده از آن رايگان بوده و از وب سايت شما در برابر تهديدات احتمالي اسپم محافظت مي‌كند. از اين افزونه مي‌توانيد در بخش ورود، ثبت نام، بازيابي رمز عبور، نظرات و غيره استفاده كنيد. اين افزونه يك reCaptcha را نمايش مي‌دهد كه كاربر بايد پيش از ورود به وب سايت آن را به درستي انجام دهد.

GeeTest CAPTCHA

افزونه GeeTest CAPTCHA يك افزونه كپچا وردپرس هوشمند و رايگان است كه براي محافظت از وب سايت‌هاي وردپرسي در برابر حملات اسپم و تهديدات ربات‌ها با امنيت بسيار بالا طراحي شده است. اين افزونه را نيز مي‌توانيد در بخش‌هايي همچون ورود، ثبت نام، درج نظر و هر بخش ديگري كه به تشخيص انسان از روبات احتياج دارد به راحتي اجرا كنيد.

Captcha Bank

Captcha Bank نيز يكي ديگر از بهترين افزونه هاي CAPTCHA وردپرس است كه به صورت رايگان در دسترس قرار دارد و بسيار قدرتمند است. اين افزونه به عنوان يك لايه پوششي قوي عمل مي‌كند و از وب سايت شما در برابر اسپم‌هاي مخرب محافظت خواهد كرد. Captcha Bank را نيز مانند ساير افزونه‌ها مي‌توانيد به بخش‌هاي مختلف وب سايت خود و به صورت كپچاي رياضي، حروف، اعداد (و يا تركيبي از هر دو) و تصوير اضافه نماييد.

WPForms

از ديگر افزونه‌هاي كاربردي جهت افزودن كپچا به وب سايت‌هاي وردپرسي مي‌توانيم به WPForms اشاره كنيم كه در واقع نوعي فرم ساز بصري وردپرس است. اين افزونه امكان ايجاد فرم‌هاي مختلف از جمله فرم تماس، ورود، ثبت نام و حتي نظرسنجي را در اختيار شما قرار مي‌دهد و با استفاده از آن مي‌توانيد فرم‌هاي دلخواه خود را به صورت مستقيم از داشبورد وردپرس خود ايجاد نماييد.

با استفاده از اين افزونه‌هاي كاربردي و رايگان به راحتي مي‌توانيد در قسمت‌هاي موردنياز وب سايت خود كپچا قرار داده و از رورد ربات‌ها به آنها جلوگيري نماييد.